Ô nhiễm tiếng ồn là một trong những yếu tố gây hại âm thầm nhưng nghiêm trọng trong môi trường lao động sản xuất. Tiếp xúc với tiếng ồn cường độ cao trong thời gian dài không chỉ ảnh hưởng đến thính giác mà còn làm giảm năng suất lao động, gây căng thẳng, thậm chí dẫn đến các tai nạn lao động không đáng có. Vì vậy, việc hiểu rõ và áp dụng các biện pháp phòng tránh ô nhiễm tiếng ồn là vô cùng cần thiết cho cả doanh nghiệp lẫn người lao động.
Nguyên nhân gây ra ô nhiễm tiếng ồn trong sản xuất
- Tiếng ồn từ máy móc công nghiệp như máy cắt, máy nén khí, động cơ
- Tiếng va chạm kim loại trong các xưởng cơ khí, nhà máy sản xuất
- Hoạt động vận chuyển, bốc xếp hàng hóa bằng xe nâng hoặc phương tiện cơ giới
- Môi trường làm việc kín, không có vật liệu cách âm
Tác hại của ô nhiễm tiếng ồn đối với người lao động
- Suy giảm thính lực, thậm chí điếc nghề nghiệp nếu không được bảo vệ kịp thời
- Tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, huyết áp, rối loạn giấc ngủ
- Làm giảm khả năng tập trung, dễ xảy ra tai nạn lao động
- Ảnh hưởng đến tinh thần, gây stress, mất ngủ, mệt mỏi kéo dài
Ba bước chính để giảm ô nhiễm tiếng ồn
Trong môi trường sản xuất, việc kiểm soát ô nhiễm tiếng ồn cần thực hiện qua 3 bước chính:
- Kiểm soát tại nguồn phát sinh tiếng ồn
- Kiểm soát trên đường lan truyền
- Sử dụng thiết bị bảo vệ cá nhân
Việc kết hợp đồng thời cả ba giải pháp sẽ mang lại hiệu quả toàn diện và bền vững trong việc giảm tiếng ồn tại nơi làm việc.
Hút âm và cách âm
Hút âm là gì?
Hút âm là khả năng hấp thụ âm thanh của các vật liệu và kết cấu xây dựng. Khả năng này phụ thuộc vào đặc tính bề mặt và bản chất của vật liệu. Hiệu quả hút âm được tính theo công thức:
ΔL = Σ10lg(α.S) (dB)
Trong đó:
S – diện tích bề mặt hút âm (m²)
α – hệ số hút âm của bề mặt
Cách âm là gì?
Cách âm là khả năng ngăn chặn âm thanh truyền qua kết cấu xây dựng. Mức độ cách âm phụ thuộc vào độ dày, cấu tạo lớp vật liệu. Ví dụ:
- Tường gạch đinh dày 120mm: 51 dB
- Tường 170mm: 55 dB
- Tường 220mm: 58 dB
- Bê tông cốt thép dày 40mm: 37 dB
- Bê tông cốt thép dày 100mm: 45 dB
Giảm tiếng ồn tại nguồn
- Bố trí thiết bị ở xa khu vực cần yên tĩnh, đánh giá trước mức ồn khi lắp đặt máy mới
- Thay thế thiết bị cũ gây tiếng ồn lớn bằng thiết bị hiện đại hoạt động êm hơn
- Cân bằng vật quay, đặt máy lên bệ chống rung để giảm rung chấn lan truyền
- Xử lý tiếng ồn khí động bằng cách cải thiện dòng chảy hoặc gắn ống giảm thanh
- Bao bọc máy móc gây ồn bằng vỏ cách âm nhiều lớp, dùng thép, bông thủy tinh, tôn lỗ
- Lắp đặt buồng tiêu âm cho hệ thống quạt gió, thiết kế khoang rỗng có tấm hút âm
Công thức giảm âm buồng tiêu âm:
ΔL = k.L (dB)
k – mức giảm âm trên mỗi mét buồng tiêu âm
L – chiều dài buồng tiêu âm
Giảm tiếng ồn trên đường lan truyền
Trong nhà xưởng
- Lắp vật liệu hút âm trên tường, trần, không gian trống
- Treo rèm tại cửa ra vào, cửa sổ để cản âm
- Tiếng ồn suy giảm theo khoảng cách và đặc điểm bề mặt (nhựa, bê tông, cỏ…)
Công thức tính mức giảm tiếng ồn đường truyền:
ΔLd = ΔL / 2 (dB)
Tham số:
r1 – khoảng cách ban đầu (thường = 1m)
r2 – khoảng cách từ nguồn đến điểm tính toán
a – hệ số hấp thu tiếng ồn của mặt đất
| Loại mặt đất | Hệ số a |
| Nhựa hoặc bê tông | -0,1 |
| Đất trống | 0 |
| Cỏ xanh | 0,1 |
Ngoài môi trường
- Thiết kế tường chắn âm giữa tuyến đường cao tốc và khu dân cư
- Sử dụng dải cây xanh nhiều tầng lá để hấp thụ và ngăn chặn tiếng ồn
- Các khu công nghiệp gần khu dân cư nên bố trí và bảo trì dải cây xanh cách âm
Công thức tính mức giảm tiếng ồn do dải cây xanh:
ΔLCX = ΔLd + Z × Bi × β
Z – số hàng cây
Bi – chiều rộng dải cây xanh (m)
β – hệ số tiêu âm của tán lá (0,12–0,17 dB/m)
Làm tường chắn âm
Tường chắn âm là công trình xây dựng giữa nguồn âm và người nghe, giúp tạo vùng “bóng âm” để giảm cường độ âm thanh.
Công thức tính chiều dài vùng bóng âm:
L = B² × f / (4 × C)
B – chiều rộng màn chắn (m)
f – tần số âm thanh (Hz)
C – tốc độ truyền âm trong không khí (m/s)
Việc phòng tránh ô nhiễm tiếng ồn trong sản xuất không chỉ là trách nhiệm của doanh nghiệp mà còn cần sự chủ động từ phía người lao động. Áp dụng đúng các biện pháp kiểm soát tiếng ồn sẽ giúp nâng cao chất lượng công việc, đảm bảo sức khỏe và sự an toàn trong suốt quá trình lao động. Nếu doanh nghiệp bạn đang tìm kiếm thiết bị chống ồn hoặc tư vấn giải pháp bảo hộ lao động, hãy liên hệ với Đông Anh Safety để được hỗ trợ chuyên sâu và hiệu quả nhất.
